Historiek | Audiovisueel Centrum Jos Chabert cl

1. Zo begon het ...

Ik draag deze rubriek op aan de 41944 oud-studenten (enkel getelde inschrijvingen) en de 210 leerkrachten van 1967 tot en met 1996 van het Audiovisueel Centrum in Meise.
In 1967 vroeg Jos Chabert, toen nog jonge schepen in Meise, wat te doen aan het talenonderwijs in onze streek. Ik was toen voorzitter van de Jeugdraad in Meise. Hij wou in de plaats van een begrotingsoverschot uit te geven aan straten en riolen, iets cultureels doen : een talenpracticum. Ik had hierover studiedagen gevolgd en schoot aan het werk.
Een gelukkig toeval bracht ons in Evere bij de luchtmacht, waar ze een nieuw talenpracticum demonstreerden. Onmiddellijk had ik het door. Deze installatie beantwoordde volledig aan de principes van geprogrammeerde instructie die ik geleerd had van prof. De Block (Gent). Ik ontmoette er voor het eerst ir. Ley, de uitvinder van dit kompleet talenpracticum. Dat zou het worden!
Op 1 november 1967 huldigden wij ons talenpracticum in. Het werd in een oud herenhuis geplaatst naast de herberg "Den Beiaard" onder de toren van St.-Martinus Meise. Bob Van Bael van de BRT was van de partij met Echo. De receptie zouden wij niet snel vergeten, want de aankoop werd met Wodka-orange beklonken. De 206 inwoners, die een enquête positief beantwoordden, waren met de prominenten uitgenodigd.

2. Eerste lessen

De tweede didactische keuze, na de aanschaf van een A.A.AC. talenpraticum, was de verhouding van klassikaal lesgeven en oefenen in het talenpracticum. Het aantal lesuren werd vastgelegd op 2 en wij kozen dan ook voor een fifty/fifty verhouding.
De didactische hulpmiddelen werden uitgebreid met retroprojectors. De teksten werden op rollen P.V.C.- folie geschreven met vetpotloden. Wij waren opnieuw bij de eersten die dit integreerden.
Aangezien een library-systeem onmogelijk bleek, om zonder begeleiding van leerkrachten de 6 geprogrammeerde talen te geven, werden de eerste leerkrachten aangeworven.
Duits : De Ceulaer Henri - Engels : Devriendt Elisabeth en Bousset Hugo - Frans : Lause Thierry en Degraef Henri - Italiaans : Wauters - Noacco Irma - Spaans : Echeverria Miguel - Nederlands : Bautil Paul. Enkel voor Spaans en Italiaaans vonden wij native-speakers.
In groep gingen wij cursussen kopen bij Didier in Brussel. Deze Franse uitgever raadde ons de internationale en progressieve Audiovisueel -Structureel - Globale methode aan. Enkel voor Engels koos de lerares voor New Concept English van Alexander, een traditionele methode, maar reeds met oefeningen voor het talenpracticum.
Ik had ondertussen een stoomcursus talenpracticum gekregen van dr. ir. Ley himself. Door gebrek aan tijd nam ik alle oefeningen talenpracticum met de leerkrachten op, een uur voor dat de lessen aanvingen. Deze prestaties werden door de pioniers onbezoldigd gepresteerd. Enkel rechtstreekse opname met eigen stem kon tijdens de lesuren . Noodgedwongen volgde ik zelf ook Spaans en Italiaans.

3. Logo

De naam van de school werd gekozen door de firma SBR, die in 1967 het talenpracticum leverde. Boven de voordeur van het huis Janssens (Brusselsesteenweg 50) werd een blauwe plaat geplaatst met "Audio-Visueel Centrum".
Daar hoorde uiteraard een gepast logo bij.
In het begin gebruikten wij het wapenschild van de gemeente Meise van voor de fusies (tot 1976).
Later zochten wij naar een visuele uitbeelding van "audiovisueel". Het eerste resultaat was een lens waarin je een micro-hoofdtelefoon kon zien. Door de wanverhouding van de twee delen : de lens was in het echt kleiner dan een koptelefoon, noemden de studenten dat "het tonnetje". De connectie naar mijn naam werd echter nooit gemaakt.
Een vriend fotografeerde een micro-hoofdtelefoon, op ware grootte, met als 2 ogen erin, twee lenzen van diaprojectoren. De opname gebeurde vanuit alle mogelijke invalshoeken. Het resultaat bevredigde ons niet. Het bleef dan ook bij foto's.
Maar bij het bekijken van het cultureel programma "Horen en Zien" op de BRT, kreeg ik de muze op bezoek. De trailer bij het begin van het programma gaf eerst een cirkel. Daarna verschenen 2 zwarte bolletjes voor de ogen. En dan kwamen de oren. Zoiets zou het worden! Een gestyleerd gezicht met micro-hoofdtelefoon op.
resultaat bevredigde ons niet. Het bleef dan ook bij foto's.
Het logo werd door mij geregistreerd bij Sabam.
In 1986, bij de oprichting van de afdeling Informatica, probeerden wij het logo digitaal voor te stellen. Een student maakte de schets en die prijkte op onze publiciteit tot op alle metrostellen in Brussel. Maar dat was een misbaksel. Het vorige logo werd het jaar daarop in ere hersteld.
Ondertussen is het logo wat verwaterd op de publiciteit van de school. Enkel de afdeling Informatica bleef er trouw aan. Zij maakten bovendien een driedimensionele versie, die beweegt. Ronduit prachtig Johan !

4. Bijscholing

Wij hebben in het AVC van in het begin het principe van levenslang leren voor iedereen gepromoot.
In het begin was het zelfs uit noodzaak. Wij stonden immers aan de spits en in het brandpunt van de belangstelling. We namen echter de optie, onze medewerk(st)ers niet te overbelasten. Want iedereen deed zijn taak in bijambt. De meesten stonden in het onderwijs in een dagtaak. Daar werd reeds voldoende vergaderd. Bij ons werd aangevuld voor de specifieke noden : anders en beter.
In 1977 wierven wij de twee eerste leerkrachten aan in hoofdambt. De wet op de cumulatie (wet De Croo) verplichtte de leerkrachten tot een minimum in bijambt. Ik werd ook vanuit een andere hoek beperkt (verbod cumulatie van 2 hoofdambten, wet Tindemans). Daaruit vloeide logischerwijze voort, dat de mensen die bij ons voltijds aan de slag gingen, door de school bijgeschoold werden of naar externe opleidingen gestuurd werden.
Bovenaan de lijst (externe) stond Mons : postgraduaat in de audiovisuele structureel globale methode, die wij toepasten. Dat was toen de enige methode die werkte volgens een eigen didactiek van talen aan anderstaligen. Reeds in 1968 volgde ik met Rik Degraef deze opleiding in het Frans. Wij moesten een ongekende taal volgen. Rik koos Servocroatisch en ik Russisch.
Wij hebben deze stage eens zelf ingericht in 1973 een afgeslankte versie en in het Nederlands met het echtpaar Devriendt - De Man (de auteurs van de avsg-methode Nederlands.
N.a.v. ons tienjarig bestaan startten wij ook eigen opleidingen onder de benaming Collegium Linguarum (vandaar cl).

5. Collegium linguarum cl

Ons programma voor interne opleiding van leerkrachten zag eruit als volgt :
1.audiovisuele structureel globale methode
o.l.v. Rik Degraef
2. geschiedenis van het talenonderwijs en materieel
o.l.v. Raymond Van Herrewege
3. o.l.v. Jef De Cuyper
3.1. systemen
3.2. audio-actief - acief comparatief - zelfcorrectief talenpracticum
3.3. observeren
3.4. oefeningen
3.5. doelstellingen
3.6. avsg in de historische pedagogiek
3.7. kwaliteitsrevolutie
Alles is bij mij beschikbaar.

6. A.A.AC.ZC. talenpracticum

Wat is nu de objectieve meerwaarde van het talenpracticum?
De keuze was gebaseerd op extra mogelijkheden. Ir. Ley zorgde op de bandrecorders, via een vertragingslus die de weergave van de klank uitstelde, voor toevoeging van de principes van geprogrammeerde instructie : onmiddellijke vergelijking en zelfverbetering. Dat werkte zo sterk dat de studenten na de demonstratieles, hetzelfde eisten.
Dat vergde echter extra voorbereiding, die ter plaatse, onbezoldigd gepresteerd werd. De blanco's op de banden moesten verlengd worden. Ik heb in 1968 op de Messe in Hannover alle verkopers van banden afgedweild om aangepaste banden te kopen. Niemand wou het doen. We stonden alleen en deden het dan zelf.
Om bijvoorbeeld het zinnetje "I am happy" in te oefenen, moest op de band een dubbele blanco komen. De eerste liet toe het zinnetje na te zeggen. Tijdens de tweede blanco hoorde de student wat hij gezegd had en vergeleek aldus. De zelfverbetering was mogelijk als die cyclus met hetzelfde zinnetje onmiddellijk herhaald werd.
Later berekenden wij hoeveel maal de herhaling nodig was, om een optimaal resultaat bij iedereen (95 %) te bereiken.
Dit onderzoek bestaat in het Nederlands en in het Engels (verkrijgbaar bij mij op vraag). Het werd echter nooit gepubliceerd, omdat de firma's SBR en later Körting de productie afvoerden. De overgang naar cassette-systemen sloot de lus uit. De digitale systemen op P.C. (Sanako) voerden het gelukkig opnieuw in. Dit gebeurde op onze vraag voor de fusie van Divace (Finland) met Sanako.

7. P.C. in het AVC

Van in het begin hadden wij ons voorgenomen, het beste op het gebied van het ecucatieve audiovisuele materieel in huis te hebben.
Mijn kennismaking met de P.C. was het Plato-project van de V.U.B. Ik verkreeg van de firma demonstraties op de didactische beurzen, waarop wij verschenen. Ik heb zo voor de minister van onderwijs een stand ingericht waarop wij een programma "auto-racen - hoofdrekenen" lanceerden. Het succes was enorm.
Onze eerste computer was de ZX81, een pocket-formaat waarbij het opslaan van de gegevens op een cassetterecorder gebeurde. Het toeval wou, dat mijn opvolger, Luc Ooms ook over zo'n speeltje beschikte. Ik vroeg hem i.p.v. te oefenen met het aantal appelen, peren.., zoals de oefeningen voorschreven, het eens echt te proberen met onze administratie. Zo ging de bal aan het rollen.
Hij programmeerde op dat ding de basis van onze administratie.
Toen hij daarop uitgespeeld was hebben wij hem een Apricot gekocht. Later kreeg hij achtereenvolgens steeds betere apparatuur en zo werd onze volledige administratie van inschrijving tot diploma geautomatiseerd onder de naam ADMcl. De kostprijs was miniem, omdat wij alles zelf deden.
Een systeem om de toelatingstesten snel en efficiënt af te nemen liet niet op zich wachten. Luc programmeerde EVAcl op basis van didactische gegevens die ik hem aangaf : een multiple - choise test met itemanalyse en administratieve verwerking. De testen werden zo van jaar tot jaar aangepast en verbeterd. Wij hebben getracht het in ons net te veralgemenen. Maar daar koos men voor een commerciëel systeem.
Momenteel staat alles op netwerk, met verbinding naar alle vestigingsplaatsen. Ze moesten echter overschakelen op een uniform systeem, gedirigeerd door het ministerie van Onderwijs. Er werd ook een systeem van afstandsleren opgestart in samenwerking met enkele andere scholen.
Ons motto klonk : anders, maar vooral beter en uniek!

8. Evalueren in een avCVO

Het einde van het schooljaar nadert weer. Dat is de tijd van de examenstress.
Ik heb destijds de benaming examen vervangen door : " Bespreking van het eindverslag van de gespreide evaluaties van het jaar". Dat is het eindpunt van het leerproces. Het begin ervan heb ik niet meer kunnen aanpassen. Dat zou het opstellen van een contract zijn tussen leerkracht en student.
Het is onvoorstelbaar hoe volwassenen dikwijls behandeld worden als kinderen. Er zou een definitieve breuk moeten komen tussen volwassenenonderwijs en regulier onderwijs.
Bovendien beantwoordt de terminologie die ik voorsta, aan een didactisch verantwoorde benadering. De mokerslag op het einde van de stressperiode, die men examen noemt, moet definitief verbannen worden! De verplichtingen, die het ministerie oplegt aan de scholen, houden voldoende speelruimte in, om eigentijds en vooral didactisch verantwoord te werken, ook administratief.
Daaruit vloeit mijn definitie van een perfecte leerkracht voort : " De leerkracht weet precies, op elk ogenblik van het jaar, voor alle studenten, waar ze exact aan toe zijn". Dat houdt wel in dat zij de gelegenheid krijgen om met de beste didactische hulpmiddelen te werken. Het vereist ook vorming waarbij de reikwijdte van de leerkracht vergroot wordt.
Toen ik dat in de praktijk bracht vond ik bevestiging van mijn streven in de "Kwaliteitsrevolutie" van Tom Peeters (Amerikaanse managementsgoeroe). Ik heb deze theorie omgezet naar het onderwijs en ze getoetst in een eindwerk management in mijn school. Ik werd euforisch van de resultaten.

9. AVSG - SGAV in een avCVO

Het letterwoord staat internationaal voor de audiovisuele structureel-globale methode : een didactisch doordachte methode voor talen aan anderstaligen, met eigen didactiek.
In het volwassenenonderwijs stonden in het begin uitsluitend leerkrachten die hun hoofdambt uitoefenden in het dagonderwijs (12 tot 18 jarigen). Gemakshalve of bij gebrek aan beter, gebruikten zij de methodes die gebaseerd waren op een didactiek voor moedertaal. Daar klinken de doelstellingen echter anders.
Avsg breekt hiermee grondig en beantwoordt aan wat de volwassenen missen uit hun vooropleiding of wat ze zoeken : een taal kunnen spreken. De studenten vallen dan ook uiteen in twee groepen : valse beginnelingen en echte beginnelingen. De slechte gewoontes van mensen die met gebruikelijke methodes leerden, zijn helaas moeilijk af te leren. Met echte beginners, o-niveau of blanco kennis, zijn de resultaten verbluffend.
Voorrang gaat dan ook naar spreken. In een echte beginnerscursus op het 0-niveau wordt dan ook uitsluitend gesproken. Het materieel bestaat uit eenvormige, eenvoudige en autochtone conversaties, vergezeld van aansluitende beelden (dia's). Beeld en klank = audiovisueel.
In het begin leren de studenten luisteren. Want een vreemde taal die men nooit hoorde is zoals muziek. Scherp luisteren en onmiddellijk gebruiken zijn dan ook de sleutelwoorden.
De conversaties bevatten bijna uitsluitend de meest frekwente woorden in de gesproken taal. Als men die niet kan zeggen, zonder nadenken in de context van de dialogen, zal men een taal nooit vlot spreken. Dat aantal woorden heb ik onderzocht op grond van alle mij bekende lijsten. Na vergelijking met de computer distilleerde ik een lijst van 800 woorden (NEDcl 12 talen). Als men die dan vergelijkt met de aangeboden conversaties in de traditionele methodes, dan stellen wij vast dat het aloude beginsel van "op het niveau van de student" veraf is. Dus : alle ballast eruit en werken met het essentiële. In die zin is de methode echt funktioneel.
Het inoefenen moet 95% opleveren voor iedereen en alles wordt voldoende herhaald.
Op die manier met inoefening in een AACC-talenpracticum, met voldoende lesuren, echte beginners en gespecialiseerde leerkrachten moeten de studenten op 3 maanden vlot kunnen converseren.

10. Vestigingsplaatsen AVC

Zoals gezegd begon alles in 1967 in een oud herenhuis naast herberg "Den Beiaard" onder de kerktoren van St.-Martinus Meise.
In 1969 moesten wij al uitbreiden in het Chiroheem Krogstraat 7.
In 1972 trokken wij met de lagere gemeenteschool in het Willy Van den Berghecentrum Brusselsesteenweg 65C. Daar begon onze lijdensweg, want polyvalent gebruik van lokalen tussen een lagere school (later ook kleuterklassen) bracht een hoop problemen. Wij brachten het echter niettegenstaande alles op onaangepast meubilair tot 2000 studenten.
In 1973 richtten wij ( Jos Chabert, schepen Herman Servotte en ikzelf, onder het burgemeesterschap van wijlen Ernest Soens) gesplitste klassen op afstand in Strombeek-Bever. Maar minister Claes stak daar zijn dirigeerstokje voor en de taalleergangen Strombeek begonnen dan zelfstandig onder het CC.
Cecile Chabert werd schepen in Meise en richtte dagtaallessen op. Wij moesten toen tijdens de daglessen in de muziekschool en in de Snipper in onaangepaste lokalen.
In 1987 redden wij een klasje huishoudelijk naaien in Jette. Het jaar daarop slaagden wij erin alle afdelingen achter het UZ-VUB op te starten. Binnen de kortste tijd zaten daar meer Meisenaars dan bij ons, omdat de lokalen aangepast waren.
In 1990 trok ik aan de noodrem en blies alle bruggen achter mij op. De lokalen in Meise werden afgekeurd en dank zij goede verstandhouding met de zusters "Dochters van Maria" in de Stationsstraat in Wolvertem (door fusie gemeente Meise), mochten wij hun leegstaande lokalen huren van het internaat voor kleine jongens Kindje Jezus in de Stationsstraat 29 (ondertussen afgebroken).
In 1996, op de dag van mijn vroegtijdig pensioen, kocht de gemeente de huidige gebouwen in het voormalige Sancta Maria van dezelfde zusters.
Maar ik liet mijn school niet in de steek, want ik werd voorzitter van de bestuurscommissie (een onbezoldigde functie) tot die afgeschaft werd door een nieuw decreet. Wij richtten dan maar een adviescommissie op, waarvan ik de voorzitter bleef tot 5.8.2008.

11. Europese talen

Toen wij startten in het Audiovisueel Centrum in 1967 kozen de inwoners van Meise hun favoriete talen via een vragenlijst. Hieruit bleek dat we zouden starten met 6 Europese talen : Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands en Spaans.
In 1970 werden de afdelingen door het ministerie herklasseerd in 3 niveaus : elementaire, praktische en gevorderde kennis. De eerste werd door ons onmiddellijk gekoppeld aan het 0-niveau.
In 1989, toen we reeds 2 jaar in Jette waren, breidden wij ons palet uit tot Grieks en Portugees. Voor Deens waren er onvoldoende kandidaten.
Het is altijd mijn bedoeling geweest de school verder uit te bouwen als gespecialiseerde taalschool in het hart van Europa. Maar door de omstandigheden en uitzicht op uitbreiding, namen wij in 1987 huishoudelijk naaien over in Jette en onder druk richtten wij een afdeling Informatica op in 1991. Didactisch bekeken is dat ook een taal, maar dan in tegenstelling tot dialect enkel geschreven.
Zeker in Jette zou dat nog moeten uitgroeien tot alle Europese talen. Regionale afspraken in het kader van het nieuwe decreet zijn aan te raden. Het recent initiatief van CVO Grimbergen om Pools te starten in Brussel, is een goed initiatief. Het blijkt dat de Poolse ambassade zelfs steun verleent.

12. Mijn droom

Elke directeur droomt wel eens van een nieuw schoolgebouw. In het AVC was dat niet anders, maar prangender ! Het traject dat we op dit gebied aflegden beschreef ik reeds. Waar ze nu zitten was een meevaller : het oude Sancta – Maria - instituut in Wolvertem. Maar toen we eerder in de rats zaten, tekende de voorzitter van de Studentenbond een plan voor een nieuw gebouw, waarin de student centraal stond, de eigentijdse noden van de leerkrachten voldaan werden en vooral het pedagogische profiel van een avCVO werkelijkheid zou worden. Het plan bestaat nog steeds. Het basisconcept van de lokalen beantwoordt aan “Didactiek en democratie” van prof. A. De Block en de didactische beginselen van de avsg-methodiek. Dit werd door de studenten en de medewerk(st)ers besproken en verbeterd. De tekenaar - ontwerper is Peter Carrière en het werd op mijn verzoek uitgevoerd. Het is helaas nooit gebouwd. Mijn droom werd geen werkelijkheid. Maar misschien kan het toch nog !? In een klas waar mondeling gecommuniceerd wordt zitten de studenten in een cirkel of U-vorm. Het logische gevolg is dat de lokalen cirkelvormig zijn. Maar om wille van de bouwvereisten werd dat zeshoekig. De leerkracht staat achteraan en op hetzelfde niveau als de studenten. Het meubilair is licht en verplaatsbaar, zodat het mits kleine inspanning aangepast kan worden aan andere didactische werkvormen. De lokalen liggen rond het hart van de school : de ontmoetingsruimte, vergaderlokaal of cafetaria. Deze functie varieert volgens het moment van de dag en het gebruik ervan. Een brede evaluatie leverde volgende verbeteringen op :

lift voor gehandicapten (toegankelijkheid totaal)
zaal voor voorstelling in de kelder (poëzieshows en taalavonden)
camera ’s voor bewaking
parking (errond en ondergrondse)
appartement voor de huisbewaarder
buiteningang secretariaat voor een vlotte doorstroom door en ernaast
fonteintje in de cafetaria
mogelijkheid modulaire uitbouw op gelijkvloers of verdieping
sanitair gelijkvloers en op elke verdieping
talenpracticum (verschillende en in niveaus)
mediatheek – werklokaal leerkrachten
studio onder bureau directeur

Het is opgevat om te beantwoorden aan permanente kwaliteitsverbetering op alle gebied.

13. Gastsprekers

In mei 1984 vestigden wij de aandacht op een artikel over "Luistervaardigheid in het vreemdetalenonderwijs" (Min. O. jg. XIX nr.4 april 1984). In die periode werd ons onderzoek naar de leerresultaten in het talenpracticum sterk opgevoerd en de in service training van de leerkrachten verder op punt gezet.
Studenten Germaanse filologie van de V.U.B. kwamen modellessen volgen bij ons.
De begeleiding in de avsg - methode in de school gebeurde toen met gastsprekers, want Rik Degraef moest afhaken, om wille van zijn drukke agenda. Hij werd inspecteur bij het katholiek onderwijs.
We gaan even terug in de tijd. In mei 1983 schaften wij de term examen af. Het werd : "opmaken van het eindverslag over de gespreide evaluaties van het schooljaar". Dat was de aanzet tot eigentijdse en volwassen evaluatie van volwassenen.
Voor Duits kwam professor Klein, de auteur van "In Bonn" ons bijscholen. De groep Frans zette een semenwerking op met de Nato, waarbij mevrouw Cortillon uitleg verschafte over "Archipel". Wij trokken ook naar Aalst voor een studiedag over het didactisch gebruik van de computer.

14. Samen werken

In L/83/4 werd een oproep gedaan voor een extra inspanning tot samenwerking : samen werken aan kwaliteitsverbetering rond een jaarprogramma, toelatingsvoorwaarden, evalueren, toelatingstesten en foutenanalyse.
Samenwerking tussen onze school en de lagere school werd toen op bevel van schepen Catry zaliger gereduceerd tot een eenzijdige verdeling van polyvalent gebruik van de lokalen. Alle lokalen, op drie na, waren reeds jaren volgestouwd met kleutermeubilair. Als oplossing zetten wij stoelen met een schrijfplank achteraan in de klassen. Onze studenten werden bij bevel van de schepen verplicht de stoelen na de les achteraan in een bergplaats van 2 m op 2m te gaan zetten en wie comfortabel (?) wou zitten moest dan maar zelf een meubel gaan ophalen. Dit stond uiteraard in schril contrast met de inspanningen die wij leverden voor kwalitatief en hoogstaand onderwijs.
Ik ben er nog altijd heel fier over dat onze studenten volhielden en dat wij 1679 studenten, niettegenstaande al de ons opgedrongen ongemakken, konden tevreden stellen. Tot 1985 steeg dit aantal ondanks tegenkanting van alle kanten tot 2153. In 1986 kregen wij door het invoeren van het inschrijfgeld een knik tot 1908. Maar in 1987 overschreden wij definitief de kaap van de 2000 : 2031 inschrijvingen.

15. Samenwerking : samen werken

Onder deze titel hielden wij op 5.2.1983 een personeelsvergadering in het AVC – CL. Er werd gestart met een bespreking van de observeringsfiches die ingevuld werden door de leerkrachten in het kader van ons onderzoek over de resultaten van het inoefenen van taal in ons A.A.AC.ZC.-talenpracticum. Als voorlopers, sedert 1967, voelden wij ons verplicht te bewijzen dat we op de goede weg zaten. De resultaten zijn gepubliceerd in het Nederlands en het Engels en te vinden via http://www.userspandora.be/jef.de.cuyper en volg het logo van avCVO – cl.
De jaarplannen en de jaarlijkse enquête werden vergeleken, verbeterd en aangevuld.
Een afvaardiging van onze school nam toen reeds deel aan de jaarvergadering van de SGAV (auteursgroep van de audio – visuele structureel – globale methode voor talenonderwijs aan anderstaligen). Prof. Devriendt kwam in onze school de nieuwe methode Nederlands Steek van wal I en II toelichten.
Toen werd ook de werkgroep, die door minister de kaboutertjes genoemd werd, opgericht in samenwerking van C.L.T. Leuven, GLTT St.-Genesius – Rode, AVC –Meise, K.v.K. Brussel en Vilvoorde, de voornaamste aanbieders van cursussen voor sociale promotie in Vlaams Brabant. Hier konden wij onze ideeën in een ruimer kader promoten. Maar de werkgroep hield zich vooral bezig met onze belangen en een opwaardering van onze sector, die toen nog als bijkomstig aanhangsel van de middelbare scholen (avondscholen) aanzien werd, met personeel in bijambt.

16. Kwaliteitslabel

Het gekende logo van het AVC werd afgevoerd uit de publiciteit. Het algemeen logo van de CVO’s komt in de plaats. Het valt echter op dat dit, doordat het voor alle CVO’s in Vlaanderen geldt, zeer abstract is. Het is als het ware een lege doos.
Het logo van onze rubriek staat voor een pedagogisch systeem, anders en beter dan alle andere. Het is op de eerste plaats gebaseerd op het A.A.AC.ZC.- talenpracticum (Divace Finland) waarvan het Zelf Correctieve door ons uitgetekend werd. https://www.tumblr.com/blog/aacc-laboratory
De tweede peiler waarop het bewuste logo rust is de sgav – methodiek (internationale methode voor audiovisueel structureel-globaal talenonderwijs aan anderstaligen). Deze methodiek werd aangevuld en aangepast aan de huidige noden. Het is jammer dat niettegenstaande jaren bijscholing en praktijk er niemand toe gekomen is, zelf de hand aan de ploeg te slaan en zelf een update in een praktische methode uit te werken. De multimediale mogelijkheden zijn nochtans dank zij de P.C. tegenwoordig zo onbegrensd, dat een creatieveling die geschoold is in deze methodiek dat zelf kan. Helaas kiezen leerkrachten nog te vaak voor het in hun ogen veilige gesneden brood.
De derde peiler is het resultaat van de werkgroep Nederlands destijds,binnen het gemeentelijke net. Dit leerplan bevatte een duidelijke en resultaatgerichte didactiek voor Nederlands aan anderstaligen. Door allerlei omstandigheden werd het in de lade geschoven. Ik heb het gelukkig laten goedkeuren door de toenmalige inspectie en later omgewerkt voor alle talen.
Ik blijf bij mijn stelling dat het talenonderwijs aan anderstaligen moet toevertrouwd worden aan gespecialiseerde instellingen. Er is echter nog veel werk vooraf te verrichten. Dat bleek eens te meer uit de persinterviews die ik aanhoorde over het colloquium in de universiteit van Gent voor docenten Nederlands internationaal. O.a. het vastleggen van een eenvormige uitspraak van standaard Nederlands voor alle opleidingen is er nog steeds niet.
Ons logo (Sabam PF/7223) is voortaan een kwaliteitslabel voor voor instellingen die beantwoorden aan de drie peilers of beter! Want kwaliteitsverbetering eindigt nooit (dixit Tom Peters).

17. Frans in de lagere school

Op 28 augustus richtten wij een vergadering in over het onderricht in de tweede taal in de scholen van Meise. Nogal wat ouders van kinderen uit de lagere scholen en die tevens student waren bij ons, bekloegen er zich over bij mij, dat niettegenstaande er oefeningen in het talenpracticum doorgingen het Frans er niet op vooruit ging. Rik De Graef, licenciaat in de Romaanse filologie en post – graduaat audiovisuele en structureel – globale methode hield een referaat met gelegenheid tot opbouwende kritiek, n.a.v. het invoeren van deze methode “Bonjour Line” in alle lagere scholen. Wij bekostigden het materieel. De oefeningen voor het talenpracticum werden zelfs in onze opnamestudio gemaakt door Nicole Coremans, leerkracht AVC. Dat was ons antwoord op de kritiek.
Hieruit trokken wij volgende conclusie :
Als de lagere scholen zich zouden beperken tot conversaties en geen tijd verspillen aan theorie, moeten zij in staat zijn om op het einde van het zesde leerjaar verbaal tweetalige kinderen af te leveren aan het secundair onderwijs. Dat vergt echter een intensieve en gerichte in – service training van de onderwijzenden.
Rik De Graef kreeg later de kans om een methode te ontwikkelen voor Frans aan kinderen in Brussel met steun van de N.C.C. (nu V.G.C.). In de Onderwijscommissie van deze instelling bepleitte ik het verlengen van het project. Het werd later echter, om financiële redenen, stopgezet. Wat er van dat pionierswerk geworden is, heb ik het raden naar.

18. Talenbeurs

Sedert de start van de talenbeurzen van Jean Pierre Gaillez zorgden wij voor de Vlaamse aanwezigheid.
Deze Waalse gedreven leerkracht voerde het audiovisueel taalonderwijs aan anderstaligen en het Europese spectrum van talen hoog in het vaandel zoals wij. Wij hebben mekaar daar dan ook snel gevonden.
De eerste keer was de beurs in het Paleis voor Schone Kunsten. Koningin Fabiola bezocht er onze stand. Enkele jaren later was koning Boudewijn onze eregast. Zie de foto op http://be.msnusers.com/Torenroepthaan .
Wij waren zeer snel opgemerkt als dynamische ploeg in de beurs. Geen enkele bezoeker kwam voorbij onze stand zonder dat hij onze circulaire mee had. Wij gaven ook demonstraties van onze didactische peilers en meerwaarde : het A.A.C.C. (beter A.A.AC.ZC.) talenpracticum en de AVSG – methode. Mijn goede vriend Jan Van den Broeck heeft eens een publiciteisfilmpje over onze school gemaakt. Dat begon met een intro aan het kasteel van Boechout in de Plantentuin van Meise. Maar de klank was in deze inleiding veel te luid. We vergaten vaak , als de projectie herbegon, de klank stiller te zetten. Toen klonk mijn stem en de oproep om talen te leren in Meise boven de hoofden door heel de zaal. Alle aanwezigen spoedden zich dan ook snel naar onze stand.
Onze leerkrachten droegen een oranje shirt met AVC Meise. Hiermee heb ik mijn meeste marathons gelopen. Onze zaalvoetbalploeg was er ook mee uitgerust.Toen de talenbeurs naar het trappencomplex aan de overkant verhuisde, brachten wij een fluorescent lint aan dat naar onze plaats leidde. Door het grote succes verhuisden wij naar het centrum van Brussel in een leegstaand warenhuis aan de beurs. Later vertoefden wij in Kinepolis, waar we uiteraard veel meer mogelijkheden genoten.
Onze goede vriend Jean Pierre Gaillez was de man die functioneel talenonderwijs aanprees bij de Waalse politici. Oud leerkracht Lieve Carchon bracht mij met hem in contact, want zij werkte mee aan de opleiding Nederlands voor federale politici en ambtenaren.

19. Linq

Op de Talenbeurs op 5.3.1983 waren wij er weer bij en deze keer reeds met een P.C.
De 50 leerkrachten (toen alleen talen) konden er "The control data language instruction system" en "B.B.c." komen oefenen op een computerterminal. Wij waren het uiteraard aan onze reputatie verplicht, de allernieuwste en vooral betere didactische systemen in te lijven. Dat zou later leiden tot een advies om de computer enkel te gebruiken voor geschreven taal.
Ondertussen is er veel geëvolueerd en de multimediale mogelijkheden van de apparatuur zijn voldoende eenvoudig mogelijk. Maar wat komt hiervan terecht en hoe ? Worden de principes die we vastlegden op basis van ons eigen experimenteel onderzoek terdege toegepast ? Ze staan in het Nederlands en in het Engels in ons werk : "Interactieve verbale leerprocessen in het Audio-Actief-Actief Comparatief-Zelf Correctief talenpracticum". In het hoofdstuk "Oefeningen" staat een indeling van oefeningen op basis van efficiënte didactische situaties. Die zijn nog altijd van toepassing, ook voor de audiovisuele - structureel globale methode en ze zijn actueler dan ooit. Op vraag bezorg ik de tekst gratis als 'Word-bijlage'.
De practische toepassing is mogelijk op P.C. via het systeem van Sanako ( maar het scherm vertoonde zware didactische fouten i.v.m. de zelfcorrectie. Nazegoefeningen zijn in ons systeem even goed zelfcorrectief, als de stimulus-response en gekruiste oefeningen.
Ik wacht ook nog steeds op de witte raaf die een nieuwe avsg-methode ontwikkelt. In het multimediaal talenpracticum, zoals men dat nu noemt, hoop ik dat de grondige didactisch verantwoorde toepassingen voorrang krijgen op dure woorden en ev. geëxperimenteer.

20. Intenties

In zijn nieuwjaarstoespraak van 2008 zei burgemeester Belgrado :

“Vooreerst het AVC voluit : AVC-CVO Ingevolge het nieuwe decreet inzake Volwassenonderwijs van de Vlaamse regering van 1.12.2OO6 worden alle centra in Vlaanderen beheersmatig onderverdeeld in 13 regionale consortia.

Onze gemeente is ingedeeld in regio 5 voor Meise lokatie Wolvertem en in 6 voor Meise lokatie Jette, samen goed voor zowat 5.OOO leerlingen.

Het is de bedoeling en daarenboven de enige betrachting van de Inrichtende Macht (= de gemeente Meise) om samen met de directie de betrekkingsvastheid van het onderwijzend corps ( 8O personen ) te waarborgen.

Enkele bedenkingen hierbij :

In het nieuwe decreet blijft men vaag over het begrip ‘Inrichtende macht - bestuur’. Gemeentebesturen zitten mijns inziens in een nadelige positie. Alles is gericht op regionale werking. Een gemeentebestuur is echter beperkt tot haar grondgebied en kan geen uitgaven verantwoorden buiten de gemeente.

Een tweede nadelig gevolg van dit decreet bestaat uit de opsplitsing van de capaciteit van de school over twee consortia. De vestigingsplaats Jette mag in de toekomst geen nieuwe initiatieven ontwikkelen. Jette werd opgericht in 1988 door een bijzonder koninklijk besluit dat de gemeente toelating gaf gesplitste klassen op afstand in te richten. Als binnen kort Brussel-Halle-Vilvoorde gesplitst verandert de situatie juridisch.

De Adviescommissie die niet meer voorzien is in het decreet, maar rechtsgeldig is door haar oprichting door de toenmalige bestuurscommissie in 21.3.2000 kreeg de kans niet zich hierover uit te spreken omdat ze niet meer samen geroepen werd na 28.11.2002 toen de directeur de toepassing vroeg van TBS58+, waardoor er co-directeurschap ingesteld werd.

21. Vakantie

Ik kreeg enkele jaren geleden een T-shirt in een school met volgende tekst : Three reasons to be a teacher : June July August Toen ik 11 jaar was vroeg men ons in het P.M.S. wat we later wilden worden en waarom. Ik antwoordde toen : onderwijzer, omdat die veel vakantie heeft. Ik werd het, maar mijn inzet werd wel anders. Collega’s verklaarden mij gek, toen ik aan het zwembad in het Zuiden de observeringsfiches van mijn onderzoek i.v.m.het A.A.AC.ZC.-talenpracticum zat te corrigeren. Hopelijk is de slogan sarcastisch of ironisch bedoeld. Alhoewel!? Als je de tieners dezer dagen op straat ziet flaneren tijdens de schooluren, lijkt mij “June” niet ongepast. Een van de vorige ministers van onderwijs lanceerde eens het idee om de leerkrachten 36 u. per week in de school te houden. Dat werd prompt afgeschoten door de syndicaten. De slogan beantwoordt alleszins niet aan het profiel van wat wij een goede leerkracht noemen : research ingesteld, bezeten voor kwaliteitsverbetering,… Zo verdienen onze ouders en hun kinderen het!

22. CVO Meise

Het gemeentebestuur van Meise besliste 29.5.2008, zonder advies van de adviescommissie, om de naam van de school te wijzigen. Dit gebeurde op vraag van de directrice, die “een nieuwe start wil nemen en zich duidelijker wil profileren”. Ontbreekt hier ook de cultuur van permanente kwaliteitsverbetering? De start werd genomen in 1967 en de naam werd toen gekozen door de firma SBR, die het talenpracticum leverde. Het audiovisuele sloeg niet op een methode, maar op het talenpracticum! Dat de naam niet meer de lading dekt betreur ik ten zeerste. De school beschikte over een duidelijk didactisch profiel, dat aanpassing inhield aan verandering en vooral verbetering! De opname van de naam van onze gemeente is een goede zaak. Een drastische vernieuwing, die beantwoordt aan de bedoelingen van het decreet, is het niet geworden. Wij zijn benieuwd, hoe de publiciteit er zal uitzien. Want het gemeentelijk infoblad kondigde het nieuwe schooljaar nog aan in de oude lay-out. Of de website de nieuwe naam zal dragen wachten we af. Want tot nu was het www.avc.be. De eerste lichting, die het avCVO groot maakte is ondertussen met pensioen. Als de adviescommissie opgedoekt wordt, is de navelstreng gebroken.

23. Regionaal

De provincie Vlaams Brabant wenst regionale samenwerking tussen de initiatiefnemers voor Volwassenenonderwijs in de provincie. Voor onze regio Noord – West Brabant hebben wij altijd gestreefd naar publiciteit en info binnen de gemeente Meise en aangrenzende gemeenten. Wij reikten tot aan het kanaal in Vilvoorde, Brussel, Oost Vlaanderen en de provincie Antwerpen. In het decreet is er overleg in de consortia. Binnen de netten, die nog steeds blijven bestaan in het Volwassenenonderwijs niettegenstaande de studenten daar geen boodschap aan hebben, wordt er ook samen gewerkt. Meise zit in twee consortia omdat we een vestigingsplaats in Jette konden krijgen door een uitzonderlijk koninklijk besluit. De bedoeling was toen dat dit geen supplementaire kosten zou meebrengen voor de gemeente. Wat er na de splitsing van Brussel – Halle – Vilvoorde gebeurt zou moeten voorbereid worden. Er zit een angel in het decreet voor het gemeentelijk onderwijs. Gemeentelijke autonomie houdt beperkingen in qua grondgebied. Men kan zo maar niet initiatieven gaan nemen in andere gemeenten, zeker als ze geld kosten. Daarom komt het initiatief van de provincie goed uit. Maar de bestuursorganen moeten, zoals dat in Strombeek het geval is, gemeentegrenzenoverschrijdend kunnen handelen. Daar moet dringend naar gehandeld worden, wil men de toekomst van de gemeentelijke initiatieven veilig stellen.

24. Audiovisueel

In 1971 startte het AVC met een schoolblad : “Audiovisueel. Het eerste artikel was van de hand van schepen Belgrado (nu onze burgemeester). Hij had het over de massale opkomst van studenten (toen reeds 1500 studenten en 64 personeelsleden). De vaste benoeming kwam in zicht door een uitspraak van de Raad van State in een geding dat aangespannen werd door het personeel (Frans Van Dooren en Raymond Van Herrewege) gevolgd door het gemeentebestuur, waarin de beslissing van de gemeente in zake vaste benoemingen rechtsgeldig werd.
Het tweede artikel schreef Lily Van Haelen, voorzitter van de Student- en Oud-Studentenbond, waarin zij haar slogan lanceerde : “De weg naar succes gaat via solidariteit “ en zij de inspanningen van de schoolgemeenschap in de verf zette. Raymond Van Herrewege sprak in naam van het personeel en lichtte de 3de internationale poëziedag toe en weidde uit over de leeroverschrijdende initiatieven.
Directeur Jef De Cuyper hield het “Collegium Linguarum”, dat reeds startte op 29.11.1980 boven de doopvont (afkorting “cl” van dit blog) en nodigde iedereen uit voor het schoolrestaurant. De lay-out was dezelfde als bij de publiciteitscirculaire met een foto van ons 2de talenpracticum en een Audiovisuele klas elementaire kennis Frans o.l.v. Jef Van Belle.

25. Trueth

Na de naamswijziging op foute motivering en het afvoeren van het prachtige logo, verscheen een artikel in een politiek blad in Meise over het Audiovisueel Centrum.
Daarom enige rechtzetting zodat de geschiedenis correct en volledig weergegeven wordt!
Het logboek van het AVC dat bij het 25 jarig jubileum uitgedeeld werd bevat nauwkeurig, item per item, alle data over de school voor volwassenenonderwijs. Voor zover ik over gegevens kon beschikken, heb ik dat logboek bijgewerkt tot de verandering van naam. Het is bij mij beschikbaar.
Vanaf de start werd door de wetgever een grondig onderscheid gemaakt tussen de materiële kwesties, die geregeld werden door de inrichtende macht en de pedagogische, die uitsluitend door de school zelf o.l.v. de bestuurscommissie waargenomen werden. Dat was maar goed ook, als men ziet tot wat politieke inmenging in didactische aangelegenheden leidt.
De burgemeester was hoofd van de inrichtende macht in gemeentescholen en tekende alle stukken met de directeur. De schepen van onderwijs zorgde voor de materiële belangen : lokalen, aankopen e.a. Zo kregen we in 1967 Jules Van Campenhout, 1976 Armand Vanvuchelen, 1982 Frans Kerremans, 1995 Roger Heyvaert, 2007 Marcel Belgrado en 2013 Jos Emmerechts. De voorzitters van de Bestuurscommissie (uitsluitend pedagogisch bevoegd tot en met het bijwonen van de eindexamen en het ondertekenen van de diploma's) waren 1968 Jan Vits +, 1985 Maria Vertessen, 1996 Jef De Cuyper (eredirecteur). De bestuurscommissie, later Adviescommissie werd niet meer samen geroepen sedert 29.11.2002 en eindigde de facto door de naamsverandering op 5.8.2008. Schepenen van onderwijs : 1967 Jos Chabert (oprichter), 1973 Xavier Olbrechts +, 1976 Marcel Belgrado, 1982 Noël Catry + (die Jette erbij bracht en schepen Robert Garcia), 1988 Herwig Cornelis, 1995 Marcel Belgrado en 2016 Emiel De Boeck.
Er werd vergeten dat wij in 1986 met de afdeling Informatica startten.
Het grapje over de publiciteit i.v.m. Jette is ook onvolledig. De publiciteit in de wagens van alle personeel en studenten vermeldde : Audiovisueel Centrum Meise en Jette / Europese talen, ook Arabisch en Naaien.
Voor de vestigingsplaatsen : 1967 Brusselsesteenweg 50 huis Janssens, 1969 + Chiroheem 2 lokalen Krogstraat 7, 1972 Willy Van den Berghecentrum Talenpracticum en 2 lokalen exclusief en de andere lokalen in polyvalent gebruik, 1972 gesplitste klassen op afstand in Strombeek C.C. met schepen Servotte, 1987 dagtaallessen met Cécile Chabert - Boon, lokalen van de muziekschool, 1980 drie lokalen op de eerste verdieping en bureau, 1983 lokalen in de Snipper, 1987 Jette op grond van een K.B. (want autonomie gemeenten), 1990 Internaat Kindje Jezus van de dochters van Maria en de dag van mijn pensioen 1996 Sancta Maria behalve de vleugel waar de kleuters in ondergebracht werden, 1998 G.C.Esseghem Jette (?), 2006 de vleugel voor Informatica (bij het vertrek van de kleuters).

26. Publiciteit C.V.O. 's

Het Opleidinggscentrum Merchtem was eerst. Ik kreeg in mijn bus een volledig programma en een persoonlijke brief. Wat eruit sprong is de nieuwe opleiding “Werken met Windows Vista”, een bijspijkercursus van 8 u. in twee weken. De razend snelle veranderingen in de besturingssystemen van onze P.C. worden hierdoor opgevangen. Directeur De Rijck speelt kort op de bal! Van het CVO Meise kreeg ik een kleine circulaire met “Maak kennis met onze 13de taal : Vlaamse gebarentaal”. De oorsprong van de avsg methode vinden wij niet toevallig in dezelfde sector. Petar Guberina haalde de mosterd uit de opleiding van doofstommen en ontwikkelde er zijn Suvalingua. Daarom is het jammer dat de avsg link wegvalt. Maar ideeën sterven niet en het logo staat nu als kwaliteitslabel voor het toepassen van de didactische principes, die anders maar beter integreren. De nieuwe naam van de school is niet conform aan de beslissing van de gemeenteraad van 29.5.2008. De originele benaming circuleert nog op de briefomslagen. De uitnodiging droeg de niet conforme benaming. Wat wordt het nu ? Mijn persoonlijke voorkeur voor een nieuwe benaming luidt : CVO N.W.Brabant. De website heet nu www.cvomj.be en het logo doet denken aan het decor van “De Laatste Show” op Eén. De link met het algemeen logo van de CVO’s ontbreekt. In het logo van “Groene Rand Consortium Volwassenenonderwijs is dat nochtans aanwezig. Maar die benaming past eerder bij Natuurpunt en had beter “Consortium Halle – Vilvoorde” gebleven. De Taalleergangen Strombeek blijven trouw aan hun roots. Zij pakken bovendien uit met een gloednieuw talenpracticum. Ik ben benieuwd, als mede – oprichter, of de A.A.AC.ZC.- interactie zal beoefend worden Er viel ook een circulaire in de bus van het “Huis van het Nederlands” en van de “Syntra – opleidingen”. Het aanbod is groot en gevarieerd, maar blijft helaas versnipperd qua initiatiefnemers.

27. Naam en logo

Het Audiovisueel Centrum voor Volwassenenonderwijs veranderde recent twee maal van naam. Het gekende logo, waarin de objectieve meerwaarde vervat lag, werd afgevoerd. Doordat het gemeentebestuur de naam veranderde en niets voorzag voor de Adviescommissie in de beslissing, is die niet meer bevoegd voor de huidige school. De naam zou beter C.V.O. N.W.Brabant Meise worden, met de drie netten onder één vlag. Het logo riep ik reeds uit tot kwaliteitslabel voor Volwassenenonderwijs aan Anderstaligen e.a. die ons didactisch profiel toepassen van talenonderwijs aan anderstaligen , waarvan het AVCvo cl Meise de bakermat en de voortrekker was. Voor de oorspronkelijke oprichters wil ik het didactisch – pedagogische luik, scheiden van het administratief – pedagogische. We zullen het didactisch profiel verder promoten voor iedereen.

28. Nederlands 0 -niveau

Inwoners van Meise werden vorig schooljaar door het Huis van het Nederlands doorgestuurd naar het migrantenonderwijs in Vilvoorde, omdat het beginnersniveau niet overdag zou gegeven worden in het plaatselijke CVO.

Ik vernam dat dit niveau wel degelijk overdag ingericht wordt. Bezoek aan de website maakte mij niet wijzer. De website kan kwalitatief verbeterd worden door de recente rubrieken te linken aan de effectieve lijst (zie nieuw lessenrooster). De rubrieken zouden ook beter alfabetisch gerangschikt worden. Deze kwaliteitsverbetering vergemakkelijkt het zoeken. Correcte en volledige onderschriften bij de foto’s zijn ook aangewezen! De gekende problemen met het beginniveau vragen meer aandacht. Zeker nu ze niet meer opgevangen worden door de avsg methode, is meer aandacht vanwege de leerkrachten aangewezen. De studenten vinden vaak geen echt 0-niveau in niet gespecialiseerde scholen en het niveau wordt kunstmatig opgetild door de “faux-débutants” of “hardleerse herbeginners”, die zich opdringen in de klas. De opgevers verdienen meer aandacht. Een goede indicator voor de kwaliteit van het onderwijs is het procent opgevers : hoe lager, hoe beter de kwaliteit!

29. Besparen

Besparingen zijn aan de orde. Daarvoor neemt men subsidies af of moeten de studenten meer betalen. De overdreven wildgroei is daar o.a. de oorzaak van. Destijds nam ik deel aan de rationalisering van het volwassenenonderwijs. Men slaagde er toen niet in om de versnippering tegen te gaan. De studenten hebben geen boodschap aan de opsplitsing in netten. I.p.v. die af te schaffen kwam er een samenwerkingsverband binnen de consortia in het onderwijs. Maar de andere aanbieders van andere Vlaamse ministeries konden toen ongebreideld inrichten. Nu doen de noodzakelijke besparingen dan ook pijn. Deze week kwam Arch'educ, net als de 12 andere Vormingplus-centra, in de media omdat de minister bespaart. De argumentatie die ze aanvoeren luidt : “Het recht op leren staat centraal bij de Vormingpluscentra. Daarvoor doen we heel uiteenlopende dingen. Een kwart minder kost ons kwaliteit en personeel. Een kwart minder kost de samenleving kennis. De minister haalt hiermee het recht op leren onderuit. Met een kwart minder wordt de huidige werking van Arch'educ onmogelijk.” Om de oorzaak van dit pijnpunt te achterhalen moeten we teruggaan tot de oprichting van de Vlaamse regering. Lees hierover een eerdere bijdrage, die ik voor het O-ZON congres in Gent indiende.

30. Multimedialearningsystem

Op http://www.multimedialearningsystems.com/products-divace.php staat volgende passage :

Audio Active Comparative Corrective

These exercises have the following structure. The student listens to stimulus recorded on the Program track, e.g. "Have you been to Paris recently?" The student gives a response, "Yes, I was". Within 3-5 seconds, the correct answer is heard on the program track, "Yes, I have". In the more extended version, the student may repeat the correct answer, after which the correct response on the Program track is given for the second time.

In ons onderzoek spreken we van Audio – Active –Active Comparative – Self Corrective. Dat is vollediger op didactisch vlak, maar commercieel klinkt korter beter. Het werd destijds op grond van ons onderzoek en vraag ontwikkeld. Want toen ik op pensioen ging vreesde ik dat met het verdwijnen van de apparatuur (bandrecorders e.a.) het systeem zou verloren gaan. De firma die toen het onderhoud deed van onze installaties raadde ons aan een offerte te vragen waarin ons systeem vervat zat. Divace (Finland) ontwikkelde dat op grond van onze aanwijzingen. Het werd echter door allerhande verwikkelingen nooit grondig uitgevoerd in het AVCvo. Ik heb het ook nooit zien werken. Nu staat het mooi op de website en ga ik trachten een exemplaar te krijgen om te evalueren. Want de vertaling destijds van de handleiding bevatte ernstige didactische fouten. Ik werd daar toen niet bij betrokken en kreeg de kans niet om het te verbeteren.

31. Jos Chabert

Dit blog droeg ik graag op aan de 50.000 oud-studenten van het Audiovisueel Centrum voor volwassenenonderwijs in Meise en Jette, maar ook in het bijzonder aan …Jos Chabert, die in 1967 het idee had een talenpracticum aan te kopen om mensen sneller andere talen te leren, zodat ze mekaar zouden begrijpen.

Daarom stelde ik wat volgt voor : Geachte Heer Burgemeester, Mevrouw en Heren Schepenen, Dames en Heren Raadsleden, Mevrouw de gemeentesecretaris, Wijlen Jos Chabert gaf ooit zijn wens te kennen aan mij, opdat na zijn overlijden zijn naam zou verbonden blijven aan zijn eerste realisatie als schepen van Meise (samen met Jules Van Campenhout, Fred Van Campenhout en R.F. Van den Boeynants). Daarom vraag ik jullie, bewust over de partijgrenzen heen, om de naam van het C.V.O. te wijzigen in “C.V.O. Jos Chabert Meise en Jette”. Ik zal de pers van mijn vraag op de hoogte brengen. Jef De Cuyper Directeur A.V.C. Meise en Jette van 1967 - 1996 Voorzitter Bestuurscommissie van 1996 – 5.8.2008

Zie : Erfgoed Meise http://www.bloggen.be/erfgoedmeise

Schrijf in zoeken : 425 Jos Chabert

Ik kreeg zelfs geen ontvangstmelding van mijn vraag i.v.m. de naamsverandering van het AVC?! We wachten af!

De jonge politicus Jos Chabert nam als schepen van onderwijs en jeugd in 1967 de beslissing die leidde tot het Audiovisueel Centrum in Meise. Ik had de eer het idee te mogen realiseren. Tijdens mijn ambtsperiode die liep van 1967 tot 1996 als directeur en daarop volgend van 1996 tot 5.8.2008 als voorzitter van de Bestuurscommissie kon ik waken over het didactisch profiel met het aanleren van andere talen via de audiovisuele methode en het inoefenen op een interactieve manier in het talenpracticum. Vorige vrijdag werden twee oude getrouwen uitgewuifd : Carla Luppens (Spaans) en Karel Aerts (Engels en Nederlands). Deze laatste was de eerste die ik aanwierf in een voltijdse betrekking en zo brak ik met de idee van “avondschool”. Dit is dus een mijlpaal. De schepen van onderwijs ontbrak op het appel. Was hij wel uitgenodigd ? Ik was via een kunstgreep toch op het laatste nippertje uitgenodigd en nam mijn dochter Veerle (gemeenteraadslid) mee. Zij was de enige aanwezige die de Inrichtende Macht kon vertegenwoordigen.

Ter ere van onze stichter en omdat de gemeente Meise niet reageert op ons voorstel, dragen wij dit blog op aan deze eminente figuur. Zonder hem had Meise er helemaal anders voor gestaan! Een greep uit zijn realisaties in onze keizerlijke gemeente Meise : 1. Aankoop van een Talenpracticum en oprichting A.V.C. Meise 2. Principe grondafstand bij grote verkavelingen (Kleine Wouwer, Kraaienbroeklaan en de Nekker) 3. Willy Van den Berghecentrum met school, zwembad en sporthal 4. Providentia Wijk 5. Home Van Gijsel 6. Verkeerslichten aan Napoleon (voor A12) 7. Pleidooi Cultureel Centrum in het kasteel van Boechout 8. Cultuurraad Meise 9. Parochiale bibliotheek naar de gemeente 10.Muziekschool i.s.m. Wemmel en vestiging AVC in Strombeek

Er zou een gedenkboek moeten komen over Jos Chabert.

Wij hebben reeds :

zijn stamboom
de homilie van kardinaal Daneels bij zijn uitvaart
zijn c.v. als nationaal politicus van Herman Ricour
zijn c.v. als lokaal mandataris in Meise van Jef De Cuyper
Wie schrijft er een tekst voor ? We denken aan iemand van alle partijen die hem van nabij gekend heeft : Vic Anciaux, Hugo Weckx, Robert De Langhe, Etienne Schouppe, Vic Laureys …

32. Jubileum goud

Op 1 november 2017 wordt het Audiovisueel Centrum voor volwassenenonderwijs (nu CVO Meise en Jette) 50. We mogen dit gouden jubileum niet laten voorbij gaan zonder eens uitgebreid te schetsen hoe het allemaal verliep. Bij het 25 jarig bestaan gaf ik het logboek uit – een soort database – met alle data die van belang zijn geweest. Hierop zullen wij ons baseren, maar het zal een verhaal worden in wekelijkse afleveringen, tot de verjaardag.

Reeds in 442 afleveringen weidde ik uit over het wel en wee van onze school voor volwassenen. Alles kwam aan bod. Dus kunnen jullie uitgebreid alles hernemen. Zie ook :

AVC : http://fotoalbum.seniorennet.be/JefDC/avclmeise AVC Jos Chabert cl Meise http://www.surveymonkey.com/s/R57Z68R Film : AVC https://www.youtube.com/watch?v=sXDrscHBdfw DVD+ 2.1 A 1 AVC25 2 A 2 AVC25 jaar 3 A 3 SoSB Secr. Klassen Fouten t.o. 4 A 4 A.A.AC.ZC. id.vr.antw. Wetgeving avsg Struisvogels. 5 A 5 Pensioen Jef Jef L. DC 6 A 5 JVC1989-90 7 A 6 JVC1989-90z.fl 8 A 7 A.A.AC.ZC. idem idem Struisvo.synd

33. Website

Home

Regelmatige training van de leerkrachten voor ze begonnen was noodzakelijk. Nieuwe leerkrachten kregen deze in-service-training. Op regelmatige basis werd in ons Collegium Linguarum bijgestuurd. Dat gebeurde in groep.

Daarna was het echter aangewezen ook te testen, wat de resultaten ervan waren. Daarom ontwikkelden wij verschillende testen.

Het belangrijkste was echter het "hang around" principe van de Kwaliteitsrevolutie van Tom Peters. Veelvuldig contact in het talenpracticum en daarbuiten met studenten en leerkrachten gaf een grondige vizie op het leerproces.

34. AVCvo

In 1967 kreeg de jonge politicus Jos Chabert, schepen van onderwijs in Meise, het lumineuze idee een talenpracticum aan te schaffen. Via een enqête daagden onmiddellijk 206 geïnteresseerden op voor 6 talen : Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands en Spaans. Jef De Cuyper kreeg de opdracht dit in goede banen te leiden en koos het "Ley - systeem" dat op de markt gebracht werd door de toenmalige firma S.B.R. Het unieke aan dit talenpracticum bestaat hierin, dat de studenten onmiddellijk na een reactie het resultaat horen, zonder enige handeling. Dat beperkt echter de mogelijkheden bij vraag en antwoord. Men moet met gesloten vragen werken.

Het werd didactisch verbeterd en de leerresultaten werden gedurende 15 jaar onderzocht, wat leidde tot een publicatie : "Interactieve verbale leerprocessen in het Audio - Actief - Actief Comparatief - ZelfCorrectief talenpracticum".

Volledige tekst publicatie

Voor dit jubeljaar 50 jaar volwassenenonderwijs = (of liever) 41 jaar AVC + 9 jaar CVO publiceer ik voor de ouderen in de Okra krant Meise in 12 afleveringen een reeks verhalen met foto’s over die 41 jaar. De aangevulde versie stuur ik naar mijn e-mail groep CVO Jos Chabert cl Meise en Jette. Ik herneem op mijn blog …. De essentiële zaken over de didactiek talen aan anderstaligen volgens de principes van Didactica Cybernetica. Ik herschrijf ook de geschiedenis van het AVC voor de heemkundige kring Erfgoed Berla Meise en ik hoop rond 1 november een presentatie te verzorgen in het praatcafé van de kring over Volwassenenonderwijs in Meise

De mogelijkheden van ons talenpracticum, die uniek waren, werden beschreven in

https://www.tumblr.com/blog/aacc-laboratoryToen ik met pensioen ging zorgde ik ervoor dat ze op P.C. mogelijk werden. Ik had dat reeds vroeger geprobeerd bij twee firma 's : Sony en Opelem. Uiteindelijk werd via een offerte voor een nieuw talenpracticum via de hersteldienst van ons systeem bij de Finse firma Divace het A.A.A.C. – talenpracticum geprogrammeerd. Ondertussen is die overgenomen door het Duitse Sanako. Helaas! Ik heb het nooit in werking gezien. Misschien is er iets te vinden via de gebruikersgroep in Engeland : http://www.sanako.com/en-gb/wp-content/uploads/SanakoUKNewsletter_Spring2017.pdf

Het talenpracticum is en blijft een fantastisch didactisch hulpmiddel om andere talen te leren spreken. Want willen of niet : herhaling is en blijft het fundament van spreken inoefenen. In klasverband was het in de jaren zestig een luxeproduct. Weinig scholen hadden het. Gevolg hiervan was dat de programma’s niet commercieel waren en dat we zelf aan de slag moesten. Een talenpracticum degelijk en verantwoord gebruiken betekende dubbele inspanningen voor de leerkracht. Bovendien werden we geconfronteerd met falende firma’s : bij ons S.B.R – Körting – Divace … Ik heb altijd beweerd dat het commandopaneel 2m / 1 m zou verkleinen tot het formaat van een betaalkaart. Helaas! Na het programmeren van het systeem door de Finse firma Divace lijkt alles stil gevallen te zijn. We wachten op programmatie via een app. Maar dan moeten ook nog de oefeningen aangemaakt worden.

35. Student(e)

De student is het belangrijkste in het volwassenenonderwijs. Want daar gaat het hem om! Hij of zij komt om te leren, op een aangename en nuttige wijze. Volwassenen weten zeer goed wat ze willen. Zij zien ook de verschillen. Daarom wensen zij vaak hun excellente leerkracht te behouden. Ik ontmoette een studente Italiaans uit het CVO in Jette. Zij zit in het vierde jaar. Haar relaas was kenschetsend. De leerkracht is een autochtone Italiaanse. Dit is een meerwaarde en zij legde mij haarfijn uit wat het verschil is met niet native - speakers. Maar er is meer! Ze moeten ook hun stiel kennen. Want kennis is onvoldoende. Inzicht in de leerprocessen en die dan nog met het beste resultaat op een aangename manier realiseren, dat maakt het verschil.

Tijdens mijn ambtsperiode evalueerde ik de leerkrachten. Maar parallel liet ik ze ook evalueren door hun studenten. De overeenkomst van die resultaten was treffend. De studenten weten zeer goed welk vlees ze in de kuip hebben

36. C.L.

In 1984 vinden wij in de pedagogische archieven van het AVC de rubriek C.L. met tips voor taalleerkrachten om zich bij te scholen. De rubriek bevatte drie delen :

Teksten : infoblad ministerie (differentiatie binnen klasverband, mastery learning en multimediaal werken); info vernieuwing onderwijs : vreemde talenstudie Belgen doorgelicht. Onze bedenking : Spreken is reëel een individuele aangelegenheid en richt zich meestal tot een ander individu (dialoog) of hooguit kleine groepjes. Spreken voor een groot publiek is vrij uitzonderlijk. Hoe realiseren in een klas van 20 à 25 studenten ? Persoon en gemeenschap : zelfanalyse en onderwijsbegeleiding. Syntheserapport talenkennis bij jonge afgestudeerden (Vlekho).
Vakvergaderingen (later kwaliteitskringen) : Per afdeling trimesterieel en themavergadering a.v.s.g. met prof. De Vriendt – De Man.
Persoonlijk werk : multimediale leerpakketten om het onvoorbereid vervangen op te vangen.

37 Compatibel

In "Samenleving en Technologie" Brussel 28.4.1983 GERV berichten 41, december 1983 pag.89 : De heer J.De Cuyper (Gemeentelijke Taalleergangen - Audio - Visueel Centrum Meise) stelt dat het aanbod van de leermiddelen sterk gecommercialiseerd is. Hij vreest t.a.v. de micro - elektronica dat de didactisch beste systemen onbetaalbaar worden en van de markt verdwijnen, zoals dat het geval is geweest met de audio - visuele middelen. Hij stelt vast dat echte interactieve computersystemen met de meeste didactische mogelijkheden te duur zijn voor de scholen. Bovendien zijn weinig systemen compatibel. Hij pleit ervoor dat de industrie zorgt dat alle microcomputers en hun software onderling compatibel worden. Ofwel dient een onafhankelijk, objectief en deskundig centraal adviesorgaan te worden opgericht in het ministerie, dat de scholen informeert bij de keuze van de computers. Tenslotte hoopt hij dat de universiteiten hun potentieel rechtstreeks ten dienste stellen van de scholen. In 1983 kostte een computer bijna een half miljoen Belgische frank (€ 10000,00). De commercialisering gaat verder. Gelukkig zijn de prijzen sterk gedaald. Er zijn echter nog interessante systemen die te duur zijn. De compatibiliteit is sterk verbeterd dank zij de informatica. De rest laat ik aan uw oordeel over.

38 De verhouding klank en schrift

In het kader van ons onderzoek naar de leerresultaten in ons AACC-talenpracticum, dat in Meise en in Strombeek gebruikt werd, zochten wij naar observering met eenvoudige notities. Zo werden de diacritische tekens (D.T.) van het fonetisch schrift, met voorbeelden van transcripties in 7 talen ingeleid. Maar zeer snel bleek, dat dit voer voor specialisten was. Zo zijn we overgeschakeld naar het vaststellen van wat we de fonemen kunnen noemen in verschillende talen. Het gaat hier over het éénduidig opschrijven van wat men hoort, dus de verschillen tussen klank en schrift. Bij het aanvankelijk lezen komt dit probleem ook op de voorgrond. Daar noemt men dit de leessymbolen Kinderen hebben echter reeds een uitgebreide verbale taalbagage. Om snel te leren lezen moeten ze op grond van wat ze zien, alles kunnen betekenisvol verklanken. Anderstaligen op het 0-niveau missen echter de verbale taalbagage. Daarom is het veel eenvoudiger van in het begin, enkel met dialogen (scenario's) te werken en het schrijven en lezen uit te stellen. De betekenis kunnen ze vatten via het beeld (visueel).

39 Linq

Op de Talenbeurs op 5.3.1983 waren wij er weer bij en deze keer reeds met een P.C. De 50 leerkrachten (toen alleen talen) konden er "The control data language instruction system" en "B.B.c." komen oefenen op een computerterminal. Wij waren het uiteraard aan onze reputatie verplicht, de allernieuwste en vooral betere didactische systemen in te lijven. Dat zou later leiden tot een advies om de computer enkel te gebruiken voor geschreven taal. Ondertussen is er veel geëvolueerd en de multimediale mogelijkheden van de apparatuur zijn voldoende eenvoudig mogelijk. Maar wat komt hiervan terecht en hoe ? Worden de principes die we vastlegden op basis van ons eigen experimenteel onderzoek terdege toegepast ? Ze staan in het Nederlands en in het Engels in ons werk : "Interactieve verbale leerprocessen in het Audio-Actief-Actief Comparatief-Zelf Correctief talenpracticum". In het hoofdstuk "Oefeningen" staat een indeling van oefeningen op basis van efficiënte didactische situaties. Die zijn nog altijd van toepassing, ook voor de audiovisuele - structureel globale methode en ze zijn actueler dan ooit. Op vraag bezorg ik de tekst gratis als 'Word-bijlage'. De practische toepassing is mogelijk op P.C. via het systeem van Sanako (www.sanako.com), maar het scherm vertoont zware didactische fouten i.v.m. de zelfcorrectie. Nazegoefeningen zijn in ons systeem even goed zelfcorrectief, als de stimulus-response en gekruiste oefeningen. Ik wacht ook nog steeds op de witte raaf die een nieuwe avsg-methode ontwikkelt. In het multimediaal talenpracticum, zoals men dat nu noemt, hoop ik dat de grondige didactisch verantwoorde toepassingen voorrang krijgen op dure woorden en ev. geëxperimenteer.

40 Samenwerking : samen werken “de student centraal”

Onder deze titel hielden wij op 5.2.1983 een personeelsvergadering in het AVC – CL. Er werd gestart met een bespreking van de observeringsfiches die ingevuld werden door de leerkrachten in het kader van ons onderzoek over de resultaten van het inoefenen van taal in ons A.A.AC.ZC.-talenpracticum. Als voorlopers, sedert 1967, voelden wij ons verplicht te bewijzen dat we op de goede weg zaten. De resultaten zijn gepubliceerd in het Nederlands en het Engels en te vinden via http://www.userspandora.be/jef.de.cuyper en volg het logo van avCVO – cl. De jaarplannen en de jaarlijkse enquête werden vergeleken, verbeterd en aangevuld. Een afvaardiging van onze school nam toen reeds deel aan de jaarvergadering van de SGAV (auteursgroep van de audio – visuele structureel – globale methode voor talenonderwijs aan anderstaligen. Prof. Devriedt kwam in onze school de nieuwe methode Nederlands Steek van wal I en II toelichten. Toen werd ook de werkgroep, die door minister de kaboutertjes genoemd werd, opgericht in samenwerking van C.L.T. Leuven, GLTT St.-Genesius – Rode, AVC –Meise, K.v.K. Brussel en Vilvoorde, de voornaamste aanbieders van cursussen voor sociale promotie in Vlaams Brabant. Hier konden wij onze ideeën in een ruimer kader promoten. Maar de werkgroep hield zich vooral bezig met onze belangen en een opwaardering van onze sector, die toen nog als bijkomstig aanhangsel van de middelbare scholen (avondscholen) aanzien werd, met personeel in bijambt.

41 Kwaliteitslabel

Het gekende logo van het AVC werd afgevoerd uit de publiciteit. Het algemeen logo van de CVO’s komt in de plaats. Het valt echter op dat dit, doordat het voor alle CVO’s in Vlaanderen geldt, zeer abstract is. Het is als het ware een lege doos. Het logo van deze rubriek staat voor een pedagogisch systeem, anders en beter dan alle andere. Het is op de eerste plaats gebaseerd op het A.A.AC.ZC.- talenpracticum (Sanako) waarvan het Zelf Correctieve door ons uitgetekend werd. Het onderzoek hierover wordt uitvoerig beschreven in het Nederlands en het Engels. De tekst is te verkrijgen op aanvraag en wordt via bijlage bij e-mail bezorgd. De tweede peiler waarop het bewuste logo rust is de sgav – methodiek (internationale methode voor audiovisueel structureel-globaal talenonderwijs aan anderstaligen). Deze methodiek werd aangevuld en aangepast aan de huidige noden. Het is jammer dat niettegenstaande jaren bijscholing en praktijk er niemand toe gekomen is, zelf de hand aan de ploeg te slaan en zelf een update in een praktische methode uit te werken. De multimediale mogelijkheden zijn nochtans dank zij de P.C. tegenwoordig zo onbegrensd, dat een creatieveling die geschoold is in deze methodiek dat zelf kan. Helaas kiezen leerkrachten nog te vaak voor het in hun ogen veilige gesneden brood. De derde peiler is het resultaat van de werkgroep Nederlands destijds,binnen het gemeentelijke net. Dit leerplan bevatte een duidelijke en resultaatgerichte didactiek voor Nederlands aan anderstaligen. Door allerlei omstandigheden werd het in de lade geschoven. Ik heb het gelukkig laten goedkeuren door de toenmalige inspectie en later omgewerkt voor alle talen. Ik blijf bij mijn stelling dat het talenonderwijs aan anderstaligen moet toevertrouwd worden aan gespecialiseerde instellingen. Er is echter nog veel werk vooraf te verrichten. Dat bleek eens te meer uit de persinterviews die ik aanhoorde over het colloquium in de universiteit van Gent voor docenten Nederlands internationaal. O.a. het vastleggen van een eenvormige uitspraak van standaard Nederlands voor alle opleidingen is er nog steeds niet. Ons logo (Sabam PF/7223) is voortaan een kwaliteitslabel voor voor instellingen die beantwoorden aan de drie peilers of beter! Want kwaliteitsverbetering eindigt nooit (dixit Tom Peters).

42 Afstandsonderwijs

De huidige directeur van het AVCVO Meise, Luc Ooms is de drijvende kracht achter een samenwerking met het CLT Leuven op dit gebied. Vroeger was het GLTT van St. – Genesius – Rode hier ook bij betrokken.

In de studio in Meise worden multimediale taaloefeningen op de P.C. aangemaakt. Men kan op hun website www.avc.be onder taaloefeningen een kijkje nemen in dit project. Er is een rubriek voorzien, uitsluitend voor leerkrachten (er staat docenten). Het Audiovisueel Centrum beschikt over twee multimedialokalen waar cursisten hun opgedane kennis kunnen testen of verder uitdiepen. De oefeningen werken onder Firefox, Safari, Netscape en onder Internet Explorer (versie 5.5 of hoger). Via het menu ‘Help|Info’ kan je de versie van je Internet Explorer achterhalen. Indien je versie van IE niet recent genoeg is kan je ze opwaarderen. De laatste versie van Firefox kan je er downloaden. Voor het afspelen van de audio- en videofragmenten is de ‘RealPlayer plug-in’ onontbeerlijk. Laat je niet verleiden om de RealPlayer Plus aan te schaffen. De RealPlayer Basic, die gratis is, volstaat ruimschoots. Het wachtwoord dat toegang verschaft tot de site kan je verkrijgen bij je leerkracht. Een wachtwoord is niet vereist voor toegang tot een beperkte selectie van taaloefeningen. Wij zullen eens dieper ingaan op deze oefeningen vanuit het perspectief van deze rubriek en ons didactisch profiel.

43 Huisvlaamsbrabant

Een oud –student vroeg mij schriftelijk uitleg over deze instelling. In de ACV-kantoren wordt een circulaire verspreid om de huizen van het Nederlands te promoten. Dit samenwerkingsverband beoogt de toegang tot de lessen Nederlands aan anderstaligen toegankelijker te maken. Ik sprak mij al eerder uit over het feit dat de kortste weg de rechtstreekse weg is. Dit is een wiskundig principe : de kortste afstand tussen twee punten is de rechte. Ik vrees namelijk dat zich herhaalt wat in de jaren 70 gebeurde. Door het achterblijven van de cursussen sociale promotie (volwassenenonderwijs) in het federale ministerie voor onderwijs, begonnen de Vlaamse excellenties lessen op te zetten, ieder op zijn of haar terrein. Dat leidde mijns inziens tot versnippering en verspreiding. Wat mij toen ergerde is, dat wij in het AVC Meise moesten besparen en dat wij niet mochten programmeren, terwijl de nieuwe initiatieven ongebreideld konden uitzwermen. In het huidige decreet zijn consortia voorzien, die de coördinatie regionaal zouden kunnen opnemen. Maar dit is te vrijblijvend. Ondertussen neemt de provincie deze initiatieven en stel ik mij de vraag of de geschiedenis (70) zich herhaalt. De vraag was echter waarom Meise niet op de circulaire voorkomt. Op de ommezijde staat echter het logo van de avCVO’s die beantwoorden aan onze kwaliteitsnormen. Het algemeen logo van de CVO’s ontbreekt echter! Bovendien had ik graag Italiaans gevonden tussen de slogans : Nederlands leren? Dat kan! En zou ik eraan toevoegen : Just do it! Nog beter zou de slogan zijn in alle E.U. – talen. Ik zal mij rechtstreeks tot het Huis Vlaams Brabant richten om antwoord te krijgen op de vraag van mijn dierbare oud-student.